A. Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruları cevaplayınız. (7 x 5 = 35 puan)
I. Cahit Arf, İnönü Armağanı’nı (1943) ve TÜBİTAK Bilim Ödülü’nü kazandı (1974). Bu ödülü alırken yaptığı konuşmada “Bilim insanının
amacı anlamaktır” hemen ardından “ama büyük harflerle anlamaktır.” sözüyle kendine göre bilim insanını açıklamıştır. Halkalar ve geometri üzerine ilk konferanslarını da 1984’te İstanbul’da vermiştir. Arf, matematikte geometri kavramı üzerine bir makale sunmuştur.
II. Cahit Arf, 1910 yılında Selanik’te doğdu. 1918-1920 yılları arasında İstanbul Erkek Lisesinde okudu.Yüksek öğrenimini Fransa’da Ecole Normale Superieurede 1932’de tamamladı. Bir süre Galatasaray Lisesinde matematik öğretmenliği yaptıktan sonra İstanbul Üniversitesi
Fen Fakültesinde doçent adayı olarak çalıştı.
III. 1937 yılında doktorasını yapmak üzere Göttingen Üniversitesi Matematik Bölümü’ne giden Cahit Arf’ın bu üniversitede yaptığı doktora çalışması, dünya çapında tanınmasına yol açmıştır. Cahit Arf, matematik dehalarının bile çok zor dediği bir konu üzerinde tek başına çalışmış ve bir buçuk yıl içinde söz konusu doktorasını tamamlamıştır.
| 1 ve 2. soruları yukarıda verilenlere göre cevaplayınız. |
1. Verilen paragraflar, aşağıdakilerin hangisinde anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralanmıştır?
2. Bu metinden Cahit Arf ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
3.
Bu görselin konusu aşağıdakilerden hangisidir?
4. Bir ilgi veya benzetme sonucu sözcüğün gerçek anlamından uzaklaşarak kazandığı yeni anlamlara “mecaz anlam” denir.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde mecaz anlamlı bir sözcüğe yer verilmiştir?
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yapım eki almış bir sözcük bulunmamaktadır?
6. Kitap; insanın hayatında her şeyden çok bir dost, bir bilgi dağarcığı ve insana çok şey katan önemli bir alışkanlıktır. Özellikle başarıya giden yolda önemli bir etken olan kitap okumak, insanın bilgi birikiminin artmasına ve toplumsal bilgisizliğin yok olmasına büyük katkı sağlar.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi kitap okumanın toplumsal faydalarındandır?
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sayıların yazımıyla ilgili olarak bir yanlışlık yapılmıştır?
B. Numaralanmış cümlelerdeki çekimli fiillerin aldıkları kip eklerini belirleyerek uygun kip ile eşleştiriniz. (7 x 3 = 21 puan)
1. Köpekler çok iyi koku alır.
2. Kalemi bana doğru uzattı.
4. Yarın tüm gün evde olacağım.
5. Pazardan birkaç çeşit meyve aldım.
6. Benim bisikletimin tekeri patladı.
C. Aşağıdaki cümlelerden öznel yargı bildirenlerin sonuna “Ö”, nesnel yargı bildirenlerin sonuna ise “N” yazınız. (5 x 2 = 10 puan)
D. Aşağıdaki boşluklara uygun sözcükleri yazınız. (4 x 4 = 16 puan)
E. Bu parçada sembollerle gösterilen kısımlara hangi noktalama işareti getirilmelidir? (5 x 2 = 10 puan)
F. Aşağıdaki bilgileri okuyunuz ve öğrencilerin adlarını, yazılı kâğıtlarını öğretmenlerine veriş sırasına göre yazın. (8 puan)
İpucu
1 / 4
A. Aşağıda yer alan cümleleri “DOĞRU” veya “YANLIŞ” olarak değerlendirip doğru şıkkı işaretleyiniz. (6 x 1 = 6 puan)
C. Aşağıdaki ifadeleri doğru işlemler ile eşleştiriniz. (3 x 2 = 6 puan)
1. Ortak çarpan parantezine alma
2. Çarpma işleminin toplama işlemi üzerine dağılma özelliği
3. Etkisiz eleman
a. 12 . (18 + 32) = 12 . 18 + 12 . 32
b. 20 . 15 + 20 . 38 = 20 . (15 + 38)
c. 2005 . 1 = 2005
1. 42 : (24 – 3 . 6) + 52
işleminin sonucu kaçtır? (4 puan)
2.
Yukarıdaki birimkarelerin sayısının “çarpma işleminin toplama işlemi üzerinde dağılma özelliği” ne uygun olarak ifadesi, aşağıdakilerden hangisidir? (5 puan)
3.
Aşağıdaki tabloda bir kümesteki hayvanların sayısı ile toplam ayak sayıları verilmiştir.
▲ + ■ = 57 olduğuna göre “♥” sembolünün değeri kaçtır? (6 puan)
4. Yusuf’un 42 tane oyuncak arabası vardır. Yusuf doğum gününe gelen arkadaşlarına bu arabaları eşit sayıda dağıtarak hediye ediyor.
Buna göre Yusuf’un arkadaşları aşağıdakilerden hangisi olamaz? (3 puan)
5. Aşağıdakilerden hangisinde 56 sayısının çarpanlarının tamamı doğru verilmiştir? (3 puan)
6. 25▲2
dört basamaklı sayısı 3 ile tam bölünüp 4 ile tam bölünemediğine göre ▲ sembolü yerine gelebilecek kaç farklı rakam vardır? (4 puan)
7.
Yukarıdaki telefon ekranında tarih, saat ve takvim görseli verilmiştir.
Buna göre ekranda birbirinden farklı kaç tane asal sayı vardır? (4 puan)
8.
işleminin souncu kaçtır? (4 puan)
9. Aşağıda A ve B kümeleri verilmiştir.
72 sayısının çarpanları, A kümesinin; 60 sayısının çarpanları, B kümesinin elemanlarını oluşturmaktadır.
Buna göre sırasıyla kırmızı, turuncu ve sarı bölgelerin eleman sayıları aşağıdakilerden hangisidir? (6 puan)
10.
Yukarıda verilen A ve B kümelerine göre,
I. B kümesinin elemanları tek rakamlardır.
II. A kümesinin elemanları çift rakamlardır.
III. s(A∩B) = 3’tür.
IV. s(A) = 7 ve s(B) = 5’tir.
ifadelerinden hangileri doğrudur? (6 puan)
11.
Balıkların gram cinsinden kütleleri üslü ifade olarak üstlerinde gösterilmiştir. Ecem yeşil ve kırmızı renkli, Kerem ise mavi ve sarı renkli balıkları tutmuştur.
Buna göre Ecem ile Kerem’in tuttuğu balıkların toplam kütleleri arasındaki fark gram cinsinden kaçtır? (5 puan)
12.
Cemre yukarıdaki el kartlarının gösterdiği sayılara göre bu kartlardan iki tanesini kullanarak asal sayılar oluşturacaktır.
Örneğin;
Buna göre Cemre kartları aşağıdakilerden hangisi gibi kullanamaz? (3 puan)
13. Aşağıdaki tartıların üzerinde bulunan aynı renkli plakalar birbirine eştir.
I numaralı tartıda bulunan 2 mavi, 1 kırmızı plakanın toplam kütlesi 30 kg; II numaralı tartıda bulunan 4 yeşil, 2 mavi, 1 kırmızı plakanın toplam kütlesi 82 kg’dır.
Buna göre III numaralı tartıda soru işareti yerine kilogram cinsinden aşağıdakilerden hangisi gelmelidir? (7 puan)
14. Kütleleri 96 ve 108 kg olan iki çuval şeker eşit kütlede poşetlere ayrılacaktır.
Buna göre en az kaç poşet şeker elde edilir?
(5 puan)
15. Kırmızı renkli kare biçimindeki çerçeveler ile mavi renkli dikdörtgen biçimindeki çerçeveler, aralarında boşluk kalmadan bir duvara aşağıdaki gibi doğrusal olarak asılmıştır.
Kırmızı çerçevenin bir kenarı 24 cm, mavi çerçevenin kısa kenarı 32 cm’dir.
Buna göre santimetre cinsinden duvarın uzunluğunu veren işlem aşağıdakilerden hangisidir? (4 puan)
16. Uzunluğu 54 cm olan turuncu renkli dikdörtgen biçimindeki etiketler ile uzunluğu 50 cm olan sarı renkli etiketler bir kartona aynı renk etiketlerin birer kenarları ortak olacak biçimde aşağıdaki gibi yapıştırılıyor.
Buna göre kullanılan toplam etiket sayısı en az kaçtır? (6 puan)
17. İki farklı TV kanalında yayımlanan reklam kareleri aşağıda verilmiştir.
M kanalındaki reklam her 10 dakikada bir yayına girip 2 dakika boyunca yayımlanmaktadır. N kanalındaki reklam her 15 dakikada bir yayına girip 3 dakika boyunca yayımlanmaktadır.
Buna göre her iki kanalda da aynı anda yayımlanmaya başlayan bir filmin 109. dakikasında ekranlardaki görüntü aşağıdakilerden hangisi olabilir? (8 puan)
2 / 4
A. Aşağıda yer alan cümleleri “DOĞRU” veya “YANLIŞ” olarak değerlendirip doğru şıkkı işaretleyiniz. (10 x 2 = 20 puan)
1. Ağızda hem kimyasal hem de fiziksel sindirim olayları gerçekleşir.
2. Yenilen besinlerden faydalanılabilmesi için besinlerin sindirilerek kana geçmesi gerekir.
3. Besinlerin sindirimi ve emilimi kalın bağırsakta tamamlanır.
4. Zehirli bir madde olan amonyağı daha az zehirli bir madde olan üreye çeviren akciğerdir.
5. Boşaltım sistemi ile kanın süzülme ve dışarı atılma işlemi sırası ile böbrek, üretra, idrar kesesi ve üreterden oluşur.
6. Boşaltım sistemindeki yapıların tamamı ikişer tanedir.
7. Burun ucunun ve kulak kepçesinin esnek olmasını kıkırdak sağlar.
8. İskeleti oluşturan omurganın yapısında yarı oynar eklemler bulunur.
9. Uyluk kemiği, kol kemiği ve bacak kemiği, kısa kemiklere örnektir.
10. Kemikler, vücudumuzun ihtiyacı olan kalsiyum ve fosfor gibi mineralleri depo eder.
B. Aşağıdaki cümleleri uygun ifadelerle tamamlayınız. (10 x 2 = 20 puan)
2. Güneş’e en uzak gezegendir. Büyüklük açısından dördüncü sırada yer alır. Çok uzakta bulunduğu için Dünya’dan çıplak gözle görülmez. Uranüs’ün ikizi olarak bilinir. Bugüne kadar 13 uydusu gözlemlenebilmiştir. Teleskopla bakıldığında küçük, yeşilimsi, yuvarlak bir cisim olarak görünür.
Bu metinde bahsedilen gezegen aşağıdakilerden hangisidir?
3. Merve, Güneş’e uzaklığı yönünden 4. olan gezegen ile ilgili aşağıdaki bilgileri sınıftaki arkadaşları ile paylaşmak istemektedir.
Buna göre Merve’nin hangi bilgiyi paylaşması doğru olmaz?
4. Kırmızı büyük lekeleri vardır. Büyük oranda gaz ve sıvı madde bulunur. Etrafında toz ve taş parçalarından meydana gelen bir tabaka yer alır. 60’tan fazla uydusu bulunur. Bunların en büyüğü “Ganimet”tir. Halkası vardır ancak net gözükmemektedir.
Hakkında bilgi verilen bu gezegene aşağıdaki hangi gezegenler komşudur?
5. Murat; Güneş tutulması sırasında …….
I. Güneş’in ışığı Dünya’nın bir bölümüne ulaşamaz.
II. Ay, Güneş ile Dünya arasına girerek Dünya’nın üzerine Ay’ın gölgesinin düşmesi gerçekleşir.
III. Güneş, Dünya ve Ay aynı doğrultudadır.
IV. Ay, dolunay evresindedir.
Buna göre Murat’ın ifadesi aşağıdakilerden hangileri ile tamamlanabilir?
6. Ay tutulması ile ilgili aşağıdaki ifadelerinden hangisi yanlıştır?
7. K……L…… M: X tutulması
K……M….. .L: Y tutulması
Esma, gökyüzünde gözleyebildiğimiz tutulmalar ile ilgili Ay, Dünya ve Güneş’in konumlarını yukarıdaki gibi sıralamıştır.
Buna göre,
I. K, Güneş; L, Dünya; M, Ay ise X tutulması, Ay tutulmasıdır.
II. Y tutulması, Güneş tutulması ise M cisminin gölgesi L cisminin üzerine düşer.
III. X ve Y tutulmalarında K’nin ışığının diğer gök cismine ulaşması, önündeki gök cismi tarafından engellenir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
8. Kol kası ile mide kası arasındaki farkları belirtmek isteyen bir öğrenci, sunumunda aşağıdakilerden hangisini kullanamaz?
9. Aşağıdaki özelliklerden hangisi kas çeşitlerinin tamamında ortaktır?
10. Kalp kası ile çizgili kaslar arasında;
I. İstemsiz olarak kasılıp gevşeme,
II. Hızlı ve güçlü olarak kasılma,
III. Görevi sırasında yorulma
özelliklerden hangileri ortaktır?
11. Tanım: Havadaki gerekli gazları hücrelere ulaştırmak ve atık gazları vücut dışına atmak için bir araya gelmiş sistemdir. Yapı ve organlar: burun, yutak, gırtlak, soluk borusu, akciğerler, bronş, bronşçuklar ve alveoller.
Buna göre tanımı, yapı ve organları verilen sistem aşağıdakilerden hangisidir?
12. Kandaki oksijeni artırıp karbondioksidin azalmasını sağlamak hangi organımızın görevidir?
13. • Kalpten vücuda kan taşır.
• Sol alt karıncıktan çıkar.
Bu bilgiler, aşağıda verilenlerden hangisi ile ilgilidir?
14. Ali, bisikletten düşüyor, dizi kanıyor ve belirli bir süre sonra dizindeki kanama duruyor.
Ali’nin dizindeki kanamanın durmasına aşağıdakilerden hangisi sebep olmuştur?
15. Sindirim etkinliğine katılmayıp sadece sindirime yardımcı salgılar üreten organlar, aşağıdakilerin hangisinde birlikte verilmiştir?
3 / 4
A) Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruların cevaplarını işaretleyiniz. (5 x 5 = 25 puan)
1. Annem aynı zamanda benim öğretmenimdi. Okulda aramızda ciddi bir ilişki vardı. Diğer arkadaşlarıma nasıl davranıyorsa bana da öyle davranırdı. Ama eve geldiğimiz zaman benimle oyunlar oynar, bana masal anlatırdı.
Buna göre Kemal’in annesinin evde ve okulda farklı davranışlar sergilemesinin nedeni nedir?
2. Geçmiş uygarlıklardan kalan bilim, düşünce, sanat, edebiyat ve mimari gibi alanlarda ortaya çıkan eserler, kültürün bir parçasıdır.
Buna göre görselde verilen çini, kültürümüzün hangi parçasına örnektir?
3. Türklerin Orta Asya´dan dünyanın çeşitli yerlerine yurt edinmek amacıyla yayılmaları, savaşlar yapmaları; onların kuvvetli olmalarını, yakın mücadelelerde başarılı olmalarını ve at üzerinde becerikli olmalarını gerektirmekteydi.
Buna göre Türkler rakiplerine üstünlük sağlayabilmek ve çevik hareket edebilmek için;
I. Tekvando,
II. Güreş,
III. Cirit
spor dallarından hangileriyle ilgilenmişlerdir?
4. Geçimini daha çok hayvancılıkla sağlayan Türkler; salgın hastalıklar ve kuraklık gibi nedenler ile göç etmek zorunda kalmışlardır. Nüfus artışı ve bu artışa karşılık otlakların yetersizliği, Türkleri iklim ve coğrafya açısından daha uygun bölgelere yönlendirmiştir.
Buna göre Türklerin Orta Asya’dan göç etmesinde;
I. Otlakların yetersiz olması,
II. Salgın hastalıkların yaşanması,
III. Kuraklık
gibi nedenlerden hangileri etkili olmuştur?
5. Mani dininin gerekliliklerini yerine getirmeye çalışan Uygur Türkleri, ona göre bir hayat tarzı oluşturmuştur. Uygur Devleti’nin Mani dinini kabul ettikten sonra et yemeyi bırakması, tarım faaliyetlerinin başlamasına ve toprağa bağlı bir hayatın ortaya çıkmasına neden olmuştur. Toprağa bağlı bir hayatın ortaya çıkması da yerleşik hayata geçişi sağlamıştır. Bu nedenle Uygurlar zamanında Türkler, yerleşik hayata geçmiştir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Uygurların yaşayışlarında meydana gelen değişikliklerden biri olabilir?
B. Aşağıdaki cümleleri uygun ifadelerle tamamlayınız. (5 x 5 = 25 puan)
C. Aşağıda yer alan cümleleri “DOĞRU” veya “YANLIŞ” olarak değerlendirip doğru şıkkı işaretleyiniz. (5 x 5 = 25 puan)
1. Mekkeli müşrikler ile Medineli Müslümanlar arasında yapılan Hudeybiye Antlaşması ile İslamiyetin yayılması için rahat bir ortam oluşmuştur.
2. Abbasi Halifesi tarafından kendisine “Sultan” unvanı verilen ilk Türk hükümdarı Alp Tigin’dir.
3. Orta Asya’da karasal iklimin yaşanması, ekonomik faaliyet olarak hayvancılık yapılmasına sebep olmuştur.
4. Yaşama hakkı doğuştan kazanılan bir hak iken seçme ve seçilme hakkı sonradan kazanılmış bir haktır.
5. Farklılıklara saygı duyulması; toplumsal dayanışma ve birliktelik için önem arz etmez, toplumda ayrışmalara yol açar.
D. Aşağıdaki numaralandırılmış bilgileri, ilgili oldukları ifadelerle eşleştiriniz. (5 x 5 = 25 puan)
1. Saltuk Buğra Han Dönemi’nde İslamiyet’i kabul etmişlerdir.
2. İslam dini ile benzerlik göstermesi Türklerin İslamiyeti kabulünü kolaylaştırmıştır.
3. Kuran-ı Kerim çoğaltılarak İslam merkezlerine gönderilmiştir.
4. Doğuda Kingan Dağları, batıda Hazar Denizi, güneyde Himalaya Dağları, kuzeyde Sibirya’nın olduğu bölgedir, Türklerin ana yurdudur.
5. Bir dileği resmî makamlara bildirmek için yazılan imzalı ve tarihli iletilerdir.
4 / 4
